ประเพณีการก่อเจดีย์ทรายของบ้านปังกูที่ปฏิบัติสืบต่อก่อนมาจากรุ่นสู่รุ่น
ประเพณีการก่อเจดีย์ทรายตามโบราณที่สืบทอดกันมานั้นในแต่ละหมู่บ้านก็จะมีความหลากหลายในการปฏิบัติ ซึ่งในบ้านปังกูของเราจะมีความโดดเด่นที่ชวนให้สนใจนั้นคือ การแห่ทรายที่ไปเก็บในที่ต่างๆ เข้าวัด
การเก็บทรายในแต่ละทิศเพื่อมาก่อเจดีย์ทรายของบ้านปังกูทำอย่างไร ในบ้านปังกูจะมีกล่องแห่ร้องรำทำเพลงไปด้วยทั้งนี้ในขบวนจะประกอบด้วย พ่อมหาหรือมัคทายกจะนุ่งผ้าผ้าคาดสไบเฉียง พร้อมขันธ์แปดเดินนำทางจากนั้นจะเป็นชุดกล่องฉิ่ง ฉาบต่าง ๆ ต่อไปจะไปพวกเราชาวบ้านบ้านที่จะไปแห่ทราย อุปกรณ์ประจำตัวของแต่ละคนจะเป็นขันน้ำพอประมาณ และช้อนโต๊ะเพื่อช้อนตักทราย
เมื่อถึงที่หมายพ่อมหาหรือมัคทายกจะพาสวด จากนั้นแต่ละคนก็จะช้อนเอาทรายใส่ลงขันที่เตรียมไป ทั้งนี้ในการช้อนทรายจะเลือกทรายที่สะอาดจะไม่มีกรวด หญ้า หรือเศษอะไรปนเข้ามาโดยเด็ดขาด เพราะเข้าใจว่าใครเอากรวดปนเข้ามาหน้าจะมีขี้แมลงวัน จะเป็นสิว จะเป็นคนไม่สะอาด เมื่อได้ตามต้องการพออุ้มเอามาวัด พ่อมหาหรือมัคทายกจะพาแห่งทรายมาวัด ซึ่งทั้งนี้จะเอาทรายมาให้ครบทั้งแปดทิศ มาเทรวมกัน แล้วจะก่อกองใหญ่หนึ่งกองนอกนั้นจะแยกก่อเป็นกองใครกองมัน โดยตกแต่งด้วยดอกไม้ตามความเชื่อ และชอบของตนเอง บางปีกว่าจะแห่งทรายเข้าวัดครบก้อมืด
เมื่อเสร็จจากการก่อทรายที่วัด กลับบ้านก็จะทำธงเพื่อมาประดับเจดีญ์ทรายที่ก่อ เช้าทุกคนเตรียมทำอาหารมาถวายพระจะเอาธงที่เตรียมไว้มาด้วย มาถึงวัดจะนำอาหารไปรวมกันเมื่อจัดแจงจัดสำรับเพื่อถวายพระ จากนั้นจะมาประดับธงที่เจดีย์ทราย มหาหรือมัคทายกจะล้อมสายสินธ์เพื่อฉลองพระเจดีย์ทราย นี่คือวัฒนธรรมการก่อเจดีย์ทรายบ้านปังกูของเรา มาเล่าสู่คนรุ่นหลังได้ฟัง
